Warto przeczytać

„Strach bramkarza przed jedenastką”

Peter Handke

Jedna z najgłośniejszych książek austriackiego pisarza, który w 2019 roku otrzymał Literacką Nagrodę Nobla. Wcześniej niewiele pozycji tego autora ukazało się na polskim rynku wydawniczym. W latach osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych kilka tytułów zdecydowała się wydać Spółdzielnia Wydawnicza Czytelnik. Dopiero po otrzymaniu najbardziej prestiżowej nagrody za swoją twórczość Peter Handke wrócił do łask. „Strach bramkarza przed jedenastką” to książka oddająca szaleństwo głównego bohatera, Josefa Blocha. Narracja jest tutaj celowo rwana, a następujący po sobie ciąg zdarzeń zupełnie przypadkowy i nie mający żadnego większego znaczenia. Forma ta doskonale oddaje psychodeliczny stan umysłu Blocha, jednak nie pozwala się głębiej zaangażować w świat przedstawiony w książce. Po kilku stronach jest nam obojętne gdzie za chwilę trafi bohater, kogo spotka i – co chyba najgorsze – co spotka jego samego. Skoro to przypadkowość rządzi akcją tej mikro powieści, dajemy się jej po prostu ponieść bez większych emocji. Jedynie realistyczne wątki morderstwa oraz natrafienia na zwłoki dziecka wytrącają nas z tej surrealistycznej psychodelii. Jedno jest pewne, utwór po ponad pięćdziesięciu latach nie stracił na aktualności, czyta się go jak współczesne dzieło.

„Pokuta”

Anna Kańtoch

Oś książki stanowi historia dochodzenia w sprawie morderstwa dziewiętnastoletniej Reginy Wieczorek. Zbrodni dokonano w jednej z nadmorskich miejscowości w latach osiemdziesiątych. Tuż po morderstwie na prowincjonalny komisariat zgłaszali się liczni samozwańczy sprawcy zabójstwa. Jeden z nich szczególnie zainteresował dyżurującego tam policjanta, który postanawia sprawdzić podane przez niego informacje. Nie jest to łatwe, bowiem domniemany morderca zeznał, że jest to po prostu kolejna zbrodnia, której dopuszczał się co siedem lat, zawsze we wrześniu i zawsze w lesie. Tajemnicza wizyta na komisariacie rozpoczyna śledztwo prowadzone przez starszego sierżanta Krzysztofa Igielskiego. Tymczasem nastoletnia Pola, zakompleksiona koleżanka Reginy, rozpoczyna własne, prywatne „dochodzenie”. Dokąd zaprowadzą bohaterów ich poszukiwania? Kto się kryje za zabójstwem Reginy Wieczorek i zaginięciem pozostałych dziewcząt? Kryminalna łamigłówka przenosi nas do prowincjonalnego miasteczka, które poza sezonem jest martwe, a czas płynie w nim powoli. Nie każdemu takie tempo akcji będzie odpowiadać, mi jednak bardziej przeszkadzał nieco mizerny krajobraz późnego PRL-u i mało zaskakująca fabuła. Na tle polskich kryminałów oceniam ją jednak całkiem nieźle, ponieważ mimo przytłaczającej powszechności tego gatunku na rodzimym rynku wydawniczym, trudno jest znaleźć coś naprawdę ciekawego.

„Bozie czyli jak wygląda Bóg”

Karolina Oponowicz

Ta niepozorna książeczka zaspokaja nieposkromioną ciekawość dzieci w kwestiach religijnych, stara się bowiem odpowiedzieć na najbardziej nurtujące je pytania. Wiara jest tematem tak abstrakcyjnym, że powinna pozostać formą samodzielnie podjętej decyzji, dlatego warto jest o niej rozmawiać, zamiast zarzucać dziecko kościelnymi sloganami, których nie rozumie. Autorka postanowiła podjąć to ryzykowne wyzwanie i poruszyć temat z pozycji bezpośrednio skierowanej do dziecka, tak by nie brzmiało to jak niedzielne kazanie z ambony. Stara się wyjaśniać najbardziej abstrakcyjne elementy wiary, choćby takie jak Bóg. Przede wszystkim opisuje religijność uwzględniając perspektywę wielokulturową, poświęcając uwagę różnym jej formom. W równym stopniu poświęca swoją uwagę katolicyzmowi, prawosławiu, judaizmowi, islamowi, protestantyzmowi czy buddyzmowi. Przekazuje dzieciom wartości wyznawane przez przedstawicieli tych religii. Lektura książki przyda się także dorosłym, bo o kwestiach wiary należy rozmawiać prostym językiem, takim jakim mówią dzieci. Zadawane przez nie pytania pozwalają przyjrzeć się bliżej temu, co wielu ludzi traktuje jak rytuał czy coroczną tradycję. Książeczkę „Bozie czyli jak wygląda Bóg” poleca powszechnie znany katolicki publicysta, Szymon Hołownia.

Poleca Lucyna Dąbrowska

MS 21-22, 15 grudnia 2022