O co może mnie pytać pracodawca

Chciałem wziąć w pracy zwolnienie z powodu siły wyższej bo zachorowała nagle moja mama. Kiedy poszedłem do kadr zaczęto mnie ciągnąć za język z jakiego powodu chcę skorzystać z tego zwolnienia, na co choruje mama, w którym leży szpitalu itp. Czy kadry mają prawo żądać od mnie aż takich informacji?

Nie. Zwolnienie z powodu siły wyższej przysługuje z powodu działania siły wyższej w pilnych sprawach rodzinnych spowodowanych chorobą lub wypadkiem, jeżeli jest niezbędna natychmiastowa obecność pracownika. Tak mówi przepis w Kodeksie pracy. Jak widać nie definiuje on ani o jakie pilne sprawy rodzinne chodzi ani nie określa też minimum informacji, których domagać się może w takim przypadku pracodawca. W odróżnieniu np. do świadectwa pracy nie ma też oficjalnego wzoru dokumentu, z którego moglibyśmy się dowiedzieć jakich informacji należy udzielić pracodawcy, a jakie są już niepotrzebne i nadmiarowe. Nie ma więc normy prawnej określającej zakres danych, o które może się upomnieć pracodawca. Nie możemy wskazać przepisu nakazującego np. podania danych osoby, na rzecz której bierze się takie wolne, ani innego zabraniającego np. pytać na jakie choroby osoba ta zapadła i gdzie się w związku z tym leczy. Co ważniejsze, nie wiemy też dokładnie czy pracodawcy wolno np. dopominać się o dokumenty poświadczające fakt, że ktoś z naszych bliskich jest chory i potrzebuje naszej pomocy. W zamian mamy za to wyjaśnienia Urzędu Ochrony Danych Osobowych (UODO), który twierdzi, że w takich przypadkach pracodawca nie powinien domagać się żadnych dokumentów od pracownika, a powinien raczej bazować na złożonych przez niego oświadczeniach. Domaganie się tak szczegółowych danych jak np. na co leczy się bliski wymagający opieki wydaje się też niepotrzebne. Pracodawca domagający się takich informacji powinien wykazać, że są one niezbędne do udzielenia wolnego z powodu siły wyższej. Firmy powinny w takich przypadkach stosować zasadę minimalizmu przy gromadzeniu danych. W pańskim przypadku wydaje się, że dopytywanie się o naturę złego stanu zdrowia pańskiego bliskiego jest już nadmiarowe i niepotrzebne. Kadry powinny zadowolić się tylko pytaniem, czy chodzi o bliskiego i czy mamy do czynienia z pilną sprawą spowodowaną chorobą lub wypadkiem. Tym bardziej nie ma potrzeby przedstawiania jakichkolwiek dokumentów określających stan zdrowia bliskiego.

MS 01/2024, 25 stycznia 2024