Ciężarną również można zwolnić
Jestem w zaawansowanej ciąży. Ostatnio miałam scysję z moim przełożonym, bo odmówiłam wykonania polecenia, które moim zadaniem było niezgodne z prawem i niedopuszczalne dla osób w moim stanie. Kierownik zagroził mi zwolnieniem dyscyplinarnym. Czy można zastosować takie rozwiązanie także wobec pracownic w ciąży?
Tak. Chociaż obowiązuje generalna zasada, zgodnie z którą pracownice w ciąży są chronione przed zwolnieniem z pracy (formalnie chodzi o rozwiązanie umowy o pracę), to przepisy przewidują od niej kilka wyjątków. I tak, z kobietą w ciąży można rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia (zwolnienie dyscyplinarne), ale tylko wtedy, gdy zachodzą przyczyny uzasadniające zastosowanie tego rozwiązania, a dodatkowo reprezentująca pracownicę organizacja związkowa wyrazi zgodę na rozwiązanie umowy o pracę w takim trybie. Bez takiej zgody pracodawca nie może wyrzucić na bruk kobiety w ciąży. Jeśli w firmie nie działa organizacja związkowa albo nawet jeśli działa, ale nie reprezentuje pracownicy, o której mowa, pracodawca będzie mógł samodzielnie, bez konsultacji z kimkolwiek zdecydować o dyscyplinarnym zwolnieniu takiego pracownika. Kluczowe znaczenie ma jednak w takiej sytuacji ustalenie okoliczności uzasadniających aż tak drastyczne kroki.
Rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika może być zastosowane w razie ciężkiego naruszenia przez takiego pracownika podstawowych obowiązków pracowniczych, popełnienie przez pracownika w czasie trwania umowy o pracę przestępstwa uniemożliwiającego dalsze zatrudnienie takiej osoby na zajmowanym przez nią stanowisku, a i to pod warunkiem, że przestępstwo takie jest oczywiste lub zostało stwierdzone prawomocnym wyrokiem.
Dyscyplinarkę stosuje się też w razie zawinionej przez pracownika utraty uprawnień koniecznych do wykonywania pracy na zajmowanym przez niego stanowisku. Jeżeli w Pani przypadku nie doszło do żadnej z tych rzeczy, to nie ma mowy o zwolnieniu dyscyplinarnym. A to oznacza, że wciąż jest Pani chroniona przez Kodeks pracy przed zwolnieniem. Z drugim przypadkiem dopuszczającym zwolnienie chronionej osoby w ciąży mamy do czynienia w razie ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy. Gdyby u pracodawcy rozpoczęto procedurę zwolnień grupowych (stosuje się te zasady w firmie zatrudniającej co najmniej 20 osób i wtedy, gdy zachodzi konieczność wypowiedzenia umów o pracę z przyczyn niedotyczących pracownika), to kobieta w ciąży może dostać jedynie wypowiedzenie zmieniające jej warunki płacy np. takie, które pomniejsza jej wynagrodzenie. Nawet wtedy jednak pracodawca będzie jej musiał wypłacać dodatek wyrównawczy do pierwotnej pensji aż do czasu końca okresu ochronnego.
MS 4/2024, 25 kwietnia 2024