Sztuka publiczna z Ursusa po raz pierwszy wspomniana w książce
Do tej pory ukazała się Warszawska Mapa Sztuki, którą zaprezentowano 15 października w klubie Niebo przy Nowym Świecie w ramach organizowanego już od kilku lat festiwalu Street Art Doping (pisałam o tym w Mocnych Stronach w 2016 roku). Przygotowane przez Fundację Do Dzieła i Kwiaciarnię Grafiki darmowe wydawnictwo w ilości 1000 egzemplarzy zdecydowanie było obowiązkową pozycją dla miłośników street artu, gdyż prezentowało po raz pierwszy w taki sposób temat sztuki w przestrzeni publicznej Warszawy. Jednakże wśród ok. 80. lokalizacji żadna nie prowadziła do Ursusa. W końcu doczekaliśmy się bycia zauważonym dzięki najnowszej publikacji Sztuka. Aktualizacja. Co widać w przestrzeni publicznej Warszawy?
Przez 8 lat od wydania Warszawskiej Mapy Sztuki, na szczęście, wiele zadziało się w naszej przestrzeni. Na terenie Ursusa mieliśmy przykłady ciekawych realizacji wielkoformatowych, po których (nawet podczas jednej z Nocy Muzeów – dzięki DK „Portiernia”) poprowadzony został spacer. Przy Parku Czechowickim na zlecenie Urzędu Dzielnicy Ursus duży mural nawiązujący do wydarzeń Czerwca ’76 stworzyli Rafał Koc i Krzysztof Mroczek. Na nowym osiedlu Ronson na Szamotach murale namalował Łukasz Zasadni z pracowni NIETAK Malowanie Artystyczne. Ośrodek Kultury „Arsus” zyskał zupełnie nowe oblicze w 2018 dzięki Fundacji dla Ursusa, która zdobyła środki na pokrycie historycznym, czarno-białym muralem ponad połowy elewacji (największy obecnie mural w dzielnicy). I w końcu, zwycięska realizacja na os. Niedźwiadek z Budżetu Obywatelskiego, czyli Siedem Panien Ursusa, która wyszła spod pędzla Marcina Czai w 2022 roku. I została po raz pierwszy zamieszczona w wydanej pod koniec 2023 książce SZTUKA. AKTUALIZACJA. Co widać w przestrzeni publicznej Warszawy?
Co widać w przestrzeni publicznej Warszawy
A co widać w przestrzeni publicznej Warszawy? Między innymi 1090 pomników, rzeźb, murali, instalacji, neonów i działań performatywnych. Te ostatnie – happeningi, performanse, akcje czy efemeryczne interwencje – obejmują lata 2015-2023. Aby przedstawić wcześniej wymienione wytwory sztuki (rzeźby, murale instalacje, neony) autorzy dokonali kwerendy z lat 1989–2023. Projekt badawczy pod red. Moniki Wróbel i Aleksandry Litorowicz (we współpracy z Sebastianem Cichockim, Olgą Drendą, Maciejem Frąckowiakiem, Markiem Krajewskim, Jess Łukawską, Szymonem Maliborskim, Kubą Snopkiem) podjął się uporządkowania i syntezy intensywnie rozwijającego się zjawiska sztuki obecnej w przestrzeni miejskiej.
Potrzeba nam więcej działań w peryferyjnych dzielnicach
Atutem wydawnictwa są liczne wykresy, np. liczba poszczególnych realizacji sztuki publicznej w dzielnicach Warszawy w latach 1989–2023. Ursus, niestety, tu nie przoduje (na podium Śródmieście, Praga Północ i Wola) i z ilością mniej niż 10 realizacji znajduje się na 7. miejscu od końca, a jeszcze niżej plasują się Wilanów, Wawer, Białołęka, Rembertów, Włochy i Wesoła. Ciekawostką jest, że połowa źródeł finansowania sztuki w przestrzeni publicznej miasta pochodzi ze środków publicznych. Słynne postaci, kontekst miejsca oraz tematyka historyczna to 3 najczęściej podejmowane motywy w realizacjach artystycznych przestrzeni publicznej Warszawy. 157 stron, prócz głębokiej analizy sztuki to także artykuły (np. Real estate art. w Warszawie, Grunt. Jak zmienia się krajobraz pamięci Warszawy) oraz wybrane fotografie prac.
Warto zajrzeć do cyfrowego rozszerzenia książki
Książce towarzyszą na końcu zapowiedzi rozmów ze znawcami tematu, np. prof. Marią Poprzęcką (Wydział Artes Liberales UW), Bogną Świątkowską (promotorka kultury i prezes Fundacji Bęc Zmiana), Magdaleną Komornicką i Agnieszką Sural (kuratorki wystaw) czy Michałem Krasuckim (Stołeczny Konserwator Zabytków). Pełne wersje wywiadów można poczytać na stronie www.fundacjapuszka.pl.
Wydawcą publikacji jest Fundacja Puszka. Współfinansowanie: Urząd m.st. Warszawy. Elektroniczna wersja książki dostępna jest na stronie www.fundacjapuszka.pl
UWAGA! Izba Tożsamości Ursusa zaplanowała spotkanie z autorami tej cennej książki 23 lutego br. o godz. 19:00, I piętro DK „Portiernia”, ul. Traktorzystów 20. Na spotkaniu będą dostępne egzemplarze książki. Wstęp bezpłatny.
Agnieszka Gorzkowska
MS 01/2024, 25 stycznia 2024
