Narada obywatelska w Michałowicach
W sobotę, 28 maja, w sali multimedialnej w Urzędzie Gminy 15-osobowa grupa mieszkańców gminy zastanawiała się, jakie działania powinny podjąć lokalne władze (Wójt i Urząd Gminy), aby lepiej przygotować gminę Michałowice na zmiany klimatu, a konkretnie, jak powinno wyglądać zarządzanie odpadami.
Spotkanie to efekt wcześniejszych działań Wójt Małgorzaty Pacheckiej, która zgłosiła Gminę Michałowice do rekrutacji w projekcie „Narada Obywatelska o Klimacie” i… gmina znalazła się w gronie 4 samorządów, w których ten projekt miał być pilotażowo realizowany. Projekt prowadzą: Fundacja Pole Dialogu i Instytut na Rzecz Ekorozwoju, a realizowany jest on z dotacji programu Aktywni Obywatele – Fundusz Krajowy, finansowanego z Funduszy EOG (tzw. funduszy norweskich).
Pierwszym etapem było wypełnienie przez mieszkańców ankiet, dotyczących wskazania najważniejszych problemów środowiskowych oraz zaproponowanie działań ekologicznych, które można wdrażać w gminie Michałowice. Ankiety wypełniło ponad 300 osób (!), które dopiero wtedy dowiedziały się, jaki był cel wypełniania ankiet i zostały zapytane o chęć udziału w projekcie. 100 z nich wyraziło chęć czynnego udziału.
Członkini Zarządu Fundacji Agnieszka Pędzich odkrywa nam kulisy działań
Spośród 100 osób chętnych do wzięcia udziału w projekcie wybranych zostało 15 – w zasadzie losowo, ale brano pod uwagę reprezentację obu płci oraz zróżnicowany wiek. Wzięły one udział w 3-dniowych obradach (od czwartku do soboty), prowadzonych przez bezstronnych moderatorów – bez udziału władz gminy.
Na początek mieszkańcy otrzymali zastrzyk wiedzy o klimacie, odpadach, wyzwaniach w Michałowicach. Odbyło się kilka prezentacji, m.in.: Szymon Kubicki – Inspektor ds. Ochrony Środowiska w UG Michałowice przedstawił stan na dziś, szczegółowe dane, koszty, problemy, natomiast Paweł Głuszyński – międzynarodowy ekspert ds. odpadów – na przykładzie Michałowic zaprezentował trendy, plusy i minusy różnych rozwiązań.
Praca odbywała się w grupach, których skład był zmieniany. Łącznie było to 12 godzin. W drodze wspólnych rozmów, dyskusji wypracowano rekomendacje. Uczestnicy pracowali w ramach 4 koszyków wyzwań:
1. Co gmina powinna robić, żeby zwiększała się świadomość mieszkańców?
2. Nielegalne składowanie odpadów – jak Gmina powinna walczyć z tym zjawiskiem?
3. Ograniczanie wszystkich odpadów i polepszanie segregacji, żeby odpadów było mniej w systemie i aby były dobrze wyselekcjonowane przez mieszkańców i przez Urząd Gminy.
4. Ograniczenie odpadów Bio.
Organizatorzy byli zaskoczeni liczbą zgłoszeń do projektu oraz ogromnym zaangażowaniem wybranych osób i ich realistycznym podejściem do problemu – brali pod uwagę możliwości realizacji i koszty swoich propozycji. Zauważyli, że mieszkańcy doceniają, jeżeli ktoś (władza) pyta ich, bierze ich zdanie pod uwagę, stara się…
Trzeci dzień projektu
Na sobotnim spotkaniu, w którym uczestniczyła Wójt Gminy Małgorzata Pachecka, zespoły z poszczególnych koszyków zgłaszały władzom gminy zalecenia, które jeszcze raz, na bieżąco, były poddawane dalszej dyskusji i uszczegółowianiu.
Mieszkańcy zaproponowali wiele ciekawych działań i pomysłów. Od edukacji i informacji poprzez wydanie ekoprzewodników, dostarczanie listów do skrzynek, organizowanie konkursów na film instruktażowy o zakładaniu kompostowników, nauki naprawy urządzeń domowych, zakładanie fotopułapek i patrole z wykorzystaniem drona do ujawniania i wyszukiwania nielegalnych składowisk i osób wyrzucających nielegalnie odpady, po interaktywne kosze do selektywnej zbiórki odpadów dla szkół i przedszkoli (które np. dziękują za wrzucenie właściwego odpadu), zakup przez Gminę samochodu z napędem elektrycznym dla wsparcia Ekobrygady i wywozu nielegalnych odpadów czy utworzenie kompostowni, nawet międzygminnej.
Po każdym koszyku Wójt odnosiła się do rekomendacji, oceniając możliwości Urzędu – finansowe, terenowe, prawne, a w wielu przypadkach informowała, że niektóre pomysły są już planowane. Czasem też zaskakiwała, mówiąc że takie lub zbliżone pomysły są już w trakcie realizacji. Poinformowała na przykład, że trwają już rozmowy o kupnie gruntu na gminny kompostownik i PSZOK z prawdziwego zdarzenia, a także o ogłoszeniu wkrótce przetargu na realizację dużego projektu działań dla klimatu za 300 tys. zł.
Wkrótce raport podsumowujący
Na zakończenie Prezes Fundacji Pole Dialogu Mateusz Wojcieszak wyraził słowa uznania za zrozumienie zarówno przez władze, jak i mieszkańców gminy zagrożeń ekologicznych i potrzeby jak najszybszych działań na rzecz klimatu. Poinformował, że wynikiem tej narady będą rekomendacje do gminnych uchwał, polityk i programów. Fundacja w ciągu 2–3 tygodni przygotuje raport podsumowujący, który po skonsultowaniu z mieszkańcami zostanie przekazany pani Wójt. – Mamy wielką nadzieję, że opracowane przez Państwa wskazówki dla osób zarządzających gminą zostaną wdrożone przez Urząd i przyczynią się do zmiany na lepsze w Waszej społeczności.
Odbędzie się spotkanie z mieszkańcami
Wójt Pachecka zwróciła się do 15-osobowej grupy mieszkańców: – Państwa rekomendacje są bardzo potrzebne, potraktujemy je bardzo poważnie i zostaną one przeanalizowane oraz wykorzystane w dokumentach gminnych, ponieważ wierzymy w partycypację i współzarządzanie gminą przez jej mieszkańców. W to, że to Państwo najlepiej i najpełniej powiedzą nam, co jest dla Was ważne i na czym Wam zależy. Zaproponowała też spotkanie podsumowujące z mieszkańcami, co zostało bardzo dobrze przyjęte.
Krótka wypowiedź dla „Mocnych Stron”
Wójt Małgorzata Pachecka zapytana o zdanie na temat projektu, w którym wzięła udział grupa mieszkańców gminy Michałowice, powiedziała: – Podobało mi się narzędzie, które było tu proponowane, pochodzące z uniwersytetów amerykańskich czy brytyjskich i potocznie nazywane sądem obywatelskim. Zależało mi na tym, żeby usłyszeć nagą prawdę i żeby była ona poprzedzona analizą tematu i opracowaniem go, a nie tylko opartą na opinii, którą mam i noszę w sobie. Liczba osób, które zgłosiły się do projektu była dla mnie dużym zaskoczeniem, odebrałam to jako wsparcie z ich strony. Cieszy mnie, że mieszkańcy odczuwają taką potrzebę. Uczestnictwo w tym projekcie spowodowało też, że i nasi pracownicy bardziej się zaangażowali. Ta narada dodała im skrzydeł.
Większość działań podejmowanych w gminie Michałowice przez Wójt Małgorzatę Pachecką oraz organizowanie tematycznych spotkań angażujących mieszkańców we współdecydowanie o gminie, zawsze cieszą się dużym zainteresowaniem. Świadczy o tym choćby frekwencja. Mieszkańcy mogą mieć pewność, że ich głosy brane są pod uwagę, że mają realny wpływ na to, co i jak się dzieje w gminie. Taka interakcja pomiędzy lokalną władzą a mieszkańcami buduje dobre relacje, integruje, przynosi wspólnie wypracowany efekt.
Tekst i zdjęcia Jacek Sulewski
MS 9/2022, 9 czerwca 2022
