Warto przeczytać
„Tak. Wyjadacze”
Thomas Bernhard
Książka zwiera dwa znakomite opowiadania znanego austriackiego pisarza, Thomasa Bernharda.
Pierwsze zatytułowane – „Tak”, to historia platonicznej relacji dwojga osób, narratora i jego przyjaciółki, Persjanki. Słowo w tytule pada na sam koniec opowieści, w odpowiedzi na pytanie skierowane do głównego bohatera – czy popełni kiedyś samobójstwo? Mężczyzna początkowo jest zafascynowany swoją depresyjną przyjaciółką, odnajduje w niej pokrewną duszę. Z czasem jednak, gdy poczuje się nieco lepiej, jej fatalizm zaczyna mu doskwierać i zrywa z nią nić porozumienia. Po jakimś czasie dowiaduje się z gazety o samobójczej śmierci Persjanki. Opowieść o tych dwojgu zagubionych istotach opisana jest z porażającą szczerością. Autor bardzo dokładnie oddał ich stan ducha, nie szczędząc czytelnikowi najmniejszych szczegółów. Drugie opowiadanie, „Wyjadacze” jest już nieco mniej przerażające, porusza bowiem temat obsesji, megalomanii i nerwicy natręctw jednego z tytułowych wyjadaczy. Mowa tu o emerytowanym uczonym, Kellerze, który pracuje nad rozprawą o fizjonomice. Pomagają mu w tym wspomnienia o czterech przyjaciołach, z którymi regularnie odwiedzał najtańszą wiedeńską jadłodajnię. Tragikomedia kończy się niestety tragicznie, Kellerowi nie udaje się dokończyć swojego wielkiego dzieła. „Tak. Wyjadacze” Thomasa Bernharda to jedna z tych książek, których nie da się zapomnieć.
„Brud. Cuchnąca historia higieny”
Monika Utnik-Strugała
Historia brudu i higieny napisana przez autorkę „Drzew” i „Pszczół” stanowi doskonałe kompendium wiedzy na temat ludzkiej obyczajowości. Z tej bogato ilustrowanej książeczki dowiadujemy się m.in. jak dbają o czystość kosmonautki, jak chińscy cesarze, a jak zamieszkujący Afrykę Himbowie. Dzięki autorce poznajemy całą paletę zapachów z różnych stron świata, odkrywamy kolejne karty historii brudu. Stosunek do czystości zmieniał się na przełomie wieków w zaskakujący sposób i zależał m.in. od regionu geograficznego, statusu społecznego i miejscowej kultury. Zebrane w książce ciekawostki wpływają na wyobraźnię i pomagają zrozumieć ducha czasu. Informacje tu zawarte zaskoczą również dorosłych, bowiem nie wszyscy wiedzą, że dawni chrześcijańscy święci uważali brud za symbol pobożności, a Napoleon zażywał wielogodzinnych kąpieli. Lektura uświadamia, że ubikacja w wielu domach na świecie wciąż jest luksusem, a chirurdzy w XIX wieku wycierali brudne ręce w fartuch. Barokowe ilustracje Piotra Sochy zobrazują czytelnikowi niezwykle intensywny świat zapachów i wynalazków dotyczących czystości. Po przeczytaniu tej książki docenicie swoją toaletę, w której znajduje się jeden z najważniejszych wynalazków ludzkości, wasz codzienny sedes.
„Miasto Archipelag”
Filip Springer
Książka ta stanowi specyficzne kompendium wiedzy na temat miast, które w 1999 roku utraciły status stolicy województwa. Mowa o trzydziestu jeden miastach na prawach powiatu, które odwiedził autor. Filip Springer rozmawiał z miejscowymi przedsiębiorcami, nauczycielami, artystami i aktywistami. Wszystkie te historie opisał w swojej książce, oddając głos osobom, które opowiedziały mu o swoich bolączkach, perspektywach i nadziejach na lepsze jutro. Niewykorzystany potencjał przedstawionych w reportażu miast odbija się na ich mieszkańcach. Stagnacja, kumoterstwo i brak odpowiedniej promocji powoduje, że byłe wojewódzkie stolice nie przyciągają nowo przybyłych i nie przynoszą zysków, porównywalnych do tych, jakie osiągają większe ośrodki miejskie. Atutem książki są fotografie, dobrze odzwierciedlające panujący w tych miastach klimat.
Książka ukazała się nakładem wydawnictwa Karakter w 2016 roku.
Poleca Lucyna Dąbrowska
MS 18/2021, 28 października 2021
