Niedozwolone kary

Chciałam się zatrudnić w nowej pracy, ale zdziwiło mnie, że we wzorze umowy o pracę, który otrzymałam od pracodawcy jest zapis o karach, które będę musiała zapłacić jeśli wyrządzę szkodę szefowi poprzez nienależyte wypełnianie obowiązków pracowniczych. Czy takie zapisy w umowie o pracę są w ogóle dozwolone?

Nie! Polskie prawo pracy nie pozwala na wprowadzanie do umów o pracę zapisów wprowadzających kary umowne na wypadek wyrządzenia przez pracownika szkody pracodawcy poprzez nienależyte wypełnianie obowiązków pracowniczych. Te kwestie jasno określa już sam kodeks pracy i wprowadzanie dodatkowych klauzul do umów o pracę naruszałoby jego przepisy. A umowa o pracę nie może przecież być niezgodna z ustawą czyli w tym przypadku kodeksem pracy. Takie podejście do kwestii kar umownych ma bardzo ważne praktyczne konsekwencje. Otóż oznacza to między innymi, że pracodawca nie może domagać się, by pracownik podpisał weksel zabezpieczający dochodzenie roszczeń przez pracodawcę. W efekcie taki weksel jest nieważny z mocy prawa – nie można więc dochodzić zapisanych w nim kwot.

Bardzo często spotyka się też zapisy w umowach o pracę, w których pracodawca zmusza pracownika do wyrażenia z góry zgody na potrącanie z jego wynagrodzenia, np. ewentualnych kar za różnego rodzaju szkody albo wykroczenia.

Takie zapisy także są niedozwolone na gruncie polskiego prawa. I to nawet wtedy, jeśli w umowie dokładnie określono na jakie potrącenia „w ciemno” zgadza się pracownik. Obowiązuje prosta zasada – każde takie potrącenie wymaga każdorazowej i oddzielnej zgody pracownika na jego zastosowanie.