Pokolenia BB, X, Y, Z – o co chodzi?
Współczesna rzeczywistość bywa określana jak niejednorodna, wielowymiarowa, nieprzewidywalna, nieokiełznana, przekraczająca wszelkie wyobrażenia. Jest też przy tym wielopokoleniowa. Tworzy ją kilka funkcjonujących obok siebie generacji, ukształtowanych przez odmienne tło historyczne i, co za tym idzie, mających inne spojrzenie na świat. Najczęściej określa się je literami: BB, X, Y, Z. Czy wiesz, jakie pokolenie Ty reprezentujesz? Co odróżnia Twoją generację od innych? Sprawdźmy.
Pokolenie baby boomers (BB), 1946–1964
Baby boomers to generacja osób urodzonych w latach 1946–1964. Nazwa tego pokolenia pochodzi od powojennego wyżu demograficznego w USA (tzw. baby boom). Z racji, że jego przedstawiciele byli wychowywani przez ludzi dotkniętych międzynarodowym konfliktem to ich samych cechują niezależność, zaangażowanie oraz mocne zainteresowanie sprawami globalnymi. Ich główne cele to założenie rodziny, stabilna praca oraz bycie aktywną częścią społeczeństwa. Ta stabilna praca, a zwłaszcza wiążący się z nią sukces zawodowy to czynnik przynoszący im największą satysfakcję. To osoby nieczęsto zmieniające pracę – w ich generacji zdecydowanie dominuje model pracy w jednym przedsiębiorstwie przez długi okres czasu. Z kolei model rodziny opiera się na czynnym zawodowo mężu, dającym zabezpieczenie finansowe, i żonie skupionej na prowadzeniu domu.
To, co mocno odróżnia ich od następnych pokoleń to gloryfikowanie autorytetów, uznawanie hierarchii oraz działanie według jasno ustalonych reguł. Pokolenie uznawane za pracowite, ułożone, lojalne, cierpliwe i stabilne. Ze zrozumiałych względów najbardziej byli i są przyzwyczajeni do klasycznych form przekazu, takich jak telewizja, która mimo znaczących zmian wciąż jest ich najbliższym kanałem komunikacji. Głównymi czynnikami, które decydują o zachowaniach tego pokolenia są wpływ ekspertów lub udokumentowane dowody. Dlatego wypowiadający się w telewizji specjalista wydaje im się wciąż najbardziej wiarygodnym źródłem informacji.
Pokolenie X, 1965–1979
Dziećmi boomersów są przedstawiciele pokolenia X, urodzeni w latach 1965 – 1979. To dzisiejsi dojrzali pracownicy. Pokolenie to znacznie przewyższa swoich rodziców pod względem wykształcenia – aż 27% więcej osób posiada tu wyższe wykształcenie w porównaniu z baby boomers. Kolejną różnicą jest podejście do pracy – podczas gdy reprezentanci poprzedniego pokolenia uchodzili za pracoholików, pokolenie X mocno stawia na równowagę pomiędzy życiem prywatnym a zawodowym. Są też bardziej ukierunkowani na rezultaty pracy, a nie sam proces jej wytwarzania. Charakteryzują ich lojalność wobec pracodawcy, rozwój osobisty, niezależność, ambicje.
Często nazywa się ich pokoleniem PRL, a także… „Nic na serio”. To dlatego, że czasy ich dorastania zdecydowanie nie były łatwe – na świecie panowała zimna wojna, a w Polsce kwitł w najlepsze PRL. W społeczeństwie narastała ogromna frustracja, zewsząd podważano status quo. Stąd u przedstawicieli tego pokolenia zauważa się bardzo czuły radar na brak autentyczności, sceptycyzm wobec autorytetów, a za to większą nonszalancję. Choć ich dzieciństwo było obarczone doświadczeniem kryzysu ekonomicznego lat 70-tych to moment wejścia na rynek pracy mieli znacznie bardziej korzystny. Mogli dostosowywać swoją karierę do potrzeb wolnego rynku oraz zagranicznych standardów pracy. To właśnie przedstawiciele tej generacji dostali szansę realizacji szybkiej ścieżki kariery oraz rozwoju własnych biznesów. W sferze zawodowej najbardziej motywują ich możliwość awansu, ciągłe doskonalenie kompetencji, satysfakcja z pracy oraz wysoka pozycja materialna.
Pokolenie Y, 1980–1999
Na początek mała prywata – to pokolenie, które sama (z dumą) reprezentuję. To generacja określana inaczej jako Millenialsi lub pokolenie cyfrowe. W odróżnieniu od swoich rodziców Milenialsi dobrze czują się w nowych technologiach i mediach cyfrowych, postrzegając je jako integralną część ich życia. Uznawani za generację nieco zuchwałą, na pewno otwartą i chętną na nowe wyzwania. Ich start w dorosłość był zdecydowanie prostszy niż w przypadku poprzednich pokoleń. Wychowali się w innym ustroju, w zreformowanym systemie edukacji, z rodzicami, którzy dbali o ich wykształcenie i poczucie własnej wartości. W rezultacie Igreki są najczęściej dobrze wykształcone, wykazują się znajomością języków obcych i wysoką pewnością siebie.
W sferze zawodowej stawiają na rozwój osobisty oraz poświęcanie czasu na pasje. Idealnym modelem jest dla nich połączenie pracy i pasji. Mocno pielęgnują swój wolny czas, który wypełniają różnymi aktywnościami. Z jednej strony cenią sobie niezależność, z drugiej zaś często mieszkają z rodzicami i wcale nie dążą do szybkiego usamodzielnienia się. Pokolenie Y jest tolerancyjne, otwarte i skłonne do zmian. W porównaniu do innych pokoleń ich szczególnymi cechami są wysokie kompetencje, samoświadomość, przedsiębiorczość, elastyczność, szybka adaptacyjność.
Pokolenie Z, od 2000
Urodzeni po 2000 roku przedstawiciele pokolenia Z nie znają życia sprzed ery Internetu i wejścia Polski do Unii Europejskiej. Inaczej określa się ich jako pokolenie internetowe, Post-Milenialsów, a także generację „multitasking” (z ang. wielozadaniowość) To pierwsi ludzie dorastający w pełni scyfryzowanym społeczeństwie. Uznawani są za pokolenie spędzające mało czasu w „realnym” świecie. Czerpią wiedzę i niemal wszystkie informacje z Internetu, a obecność w mediach społeczenościowych jest wpisana w ich codzienność.
To osoby, które dopiero wkraczają na rynek pracy. Badania pokazują, że zawodowo są to osoby wielozadaniowe, otwarte na nowe wyzwania, mocno angażujące się w pracę, ale tylko wówczas, gdy uważają ją za interesującą. Cenią sobie elastyczne warunki pracy (typu luźne godziny praca, praca zdalna), są otwarci na relokację. Szukają takiej pracy, która będzie ich satysfakcjonowała pod względem zawodowym, a pracodawca zapewni im rozwój zawodowy. Mogą stanowić bardzo wartościowych i kompetentnych członków zespołu, warto jednak pamiętać, że mają wysokie wymagania oraz inny pogląd na to, czym jest lojalność w miejscu pracy. To osoby mające wielkie plany na przyszłość. Nie boją się podróżować, poznawać nowych ludzi, podejmować nowych wyzwań. Od niedawna można spotkać się z jeszcze jednym terminem określającym tę generację – pokolenie C, od przymiotnika „connected” (z ang. „połączony”). Wyrażenie to podkreśla fakt bycia stale podpiętym do Internetu i korzystania codziennie z mediów społecznościowych zarówno do komunikacji prywatnej i zawodowej.
„Każde pokolenie ma własny czas” – niby to prosta i oczywista prawda, ale ten wers z piosenki zespołu Kombi mocno dotyka i porusza. Każde pokolenie łączy podobny czas historyczny, a co za tym idzie przejawiane cechy, wyznawane wartości, oczekiwania, motywacje. Każde pokolenie jest inne, inna jest także komunikacja z każdym z nich. Jaka? O tym będzie mowa następnym razem.
Marlena Hess
MS 13-14/2021, 5 sierpnia 2021
