Wystawa (w)czasowa i wakacje w stylu PRL przyciągnęły zwiedzających

XIX edycja Nocy Muzeów już za nami

Izba Tożsamości Ursusa w Domu Kultury „Portiernia” już 6. raz włączyła się do warszawskiej akcji. Tym razem, dzięki darczyńczom indywidualnym i instytucjom, poszukiwaniom w archiwalnych czasopismach i własnym badaniom, udało się stworzyć ekspozycję o ośrodkach wczasowych i kolonijnych należących do nieistniejących już Zakładów Mechanicznych „Ursus” oraz działającego do dziś PTTK Oddział „Ursus”.

Już w styczniu br. Izba ogłosiła zbiórkę pamiątek, wspomnień, fotografii i innych artefaktów z czasów, gdy Zakład Usług Socjalnych w Z.M. „Ursus” organizował ofertę letniego i zimowego wypoczynku. Przygotowywanie ekspozycji pochłonęło trzy miesiące. Wystawa bazująca na zasadzie archiwum społecznego to zawsze jedna wielka niespodzianka – wizja całości ostateczne kształtuje się, gdy wszystkie zgromadzone informacje zaczynają układać się w całość, którą można rozwijać dodatkowymi pomysłami na działania animacyjno-edukacyjne wokół wystawy. Gdyby nie współpraca z osobami oddającymi eksponaty i dzielącymi się wspomnieniami, nic dziś by nie powstało. Dlatego też Noc Muzeów rozpoczęła od uroczystych podziękowań dla Darczyńców. Oczywiście, nie zabrakło wśród nich byłych pracowników Z.M. „Ursus” i członków ich rodzin. Działania Izby wsparły także osoby, których życie nie było związane z Zakładami, ale w swych domach posiadały peerelowskie przedmioty, które rozszerzyły spektrum wystawy i wzbogaciły wyspy tematyczne w odpowiednie zasoby.

Na łamach Mocnych Stron pracownicy DK „Portiernia” i Izby Tożsamości Ursusa jeszcze raz serdecznie dziękują: Agnieszce Bińczyckiej, Leszkowi Bućko, Annie Długołęckiej, Jerzemu Gorzkowskiemu, Arkadiuszowi Guzikowi, Irenie Jarzębak, Beacie Kowalskiej, Alicji Kowalówce, Marzenie Kwiatkowskiej, Bogusławowi Łopuszyńskiemu, Henrykowi Michniewiczowi, Stanisławowi Piecykowi, Piotrowi Płochockiemu, Januszowi Ptasińskiemu, Alicji Romańskiej, Stefanowi Sobczakowi, Pawłowi Więckowskiemu, Włodzimierzowi Winkowi. Instytucjami wspierającymi tegoroczne wydarzenie w DK „Portiernia”, były: Ośrodek Kultury „Arsus” w Dzielnicy Ursus m. st. Warszawy, PTTK Oddział „Ursus” z Prezem Januszem Ptasińskim na czele, Muzeum Życia w PRL, Mazowiecka Regionalna Organizacja Turystyczna, Wyszkowska Atlantyda – Pracownia Badań Historii Wyszkowa, Urząd Gminy Somianka.

Gdyby nie wymienione osoby, nie powstałby „Salon cioci Grażynki” pełen kryształów i dzierganych serwetek, nie powstałby fragment stołówki z naczyniami i menu charakterystycznymi dla minionego okresu. Nie udałoby się także stworzyć wnętrza peerelowskiego pokoju z charakterystycznymi fotelami, ozdobną ceramiką z Włocławka i lampą z charakterystycznym kloszem. Bez pomocy nie powstałaby również wyspa tematyczna „Wczasy na Mazurach w PRL”.

Trzonem Wystawy (w)czasowej jest ponad 20 plansz pokazujących wczasowiczów i wnętrza pięciu ośrodków wczasowych należących niegdyś do Z.M. „Ursus” w kolejności ich powołania i powstania: od Popowa, po Muszynę i Dźwirzyno. Ściany zdobią prywatne fotografie uczestników takich wczasów, a w gablotach zobaczyć można foldery reklamowe, pocztówki, wycinki prasowe czy inne gadżety urlopowe. Nowością tegorocznej wystawy są multimedia, a ich treść stanowią nagrane wspomnienia kilku osób z ośrodków wczasowych, w tym m.in. wywiad z byłym Dyrektorem Komisji Socjalno-Bytowej – Henrykiem Michniewiczem, który przybliżył tajemnice organizacji i przydziału wczasów zakładowych oraz budowę i wygląd ośrodków wczasowych.

Kolekcję wzbogacił działający do dziś przy ul. Traktorzystów 18 PTTK Oddział „Ursus”. Dzięki wypożyczonym z PTTK kolekcjom zdjęć i pamiątek pokazany został nieistniejący już niestety ośrodek kolonijny w Kamieńczyku pod Warszawą. Fotografie ukazują wypożyczalnię sprzętu biwakowego i sportowego oraz własnej bazy transportowej dawnego przyzakładowego PTTK. Uzupełnieniem ekspozycji było kilka wybranych odcinków z kronik filmowych o wczasach w PRL-u oraz fragmenty filmu „Ursus to jest firma”, ukazującego m.in. kilka ośrodków wczasowych Z.M. „Ursus”, hotele pracownicze, czas wolny pracowników, przychodnię zakładową i słynne wejście przez zakładową „Portiernię”, którą dziś zajmuje DK „Porternia”.

Podczas tegorocznej Nocy Muzeów dzieci mogły stworzyć własną pocztówkę z wakacji z kopiami znaczków z PRL-u albo skleić model domku letniskowego typu BRDA (wybrane modele takich domków letniskowych można również oglądać na wystawie). Goście odwiedzali wystawę do samej północy. Ostatni zwiedzający załapali się również na dyskotekę z przebojami lat 70. i 80. retro :).

Wystawę (w)czasową można oglądać do końca lipca br. Wokół ekspozycji przygotowane są również działania edukacyjne na Lato w Mieście. Chętne grupy, które jeszcze w maju i czerwcu chcą przyjść do Izby Tożsamości Ursusa, zapraszamy do umawiania lekcji: agnieszka.gorzkowska@arsus.pl

Agnieszka Gorzkowska

Fot. Jacek Sulewski

MS 04/2023, 25 maja 2023