Porady prawne

Wolne na opiekę nad dzieckiem nie tylko dla rodziców

Po tragicznej śmierci brata zajęłam się wychowaniem jego dzieci. Pracuję normalnie na pełnym etacie i zastanawiam się czy w związku z tym mam prawo do dni wolnych na opiekę nad dzieckiem, tak jak moje koleżanki, które są matkami swoich dzieci?

Tak, ma Pani takie prawo. Przysługuje ono każdemu pracownikowi wychowującemu co najmniej jedno dziecko w wieku do 14 lat. Jak widać, wcale nie trzeba być rodzicem takiego dziecka, żeby dostać 2 dni wolnego w roku. Wystarczy, jeśli wychowuje się dzieci w odpowiednim wieku. Z formalnego punktu widzenia nie trzeba nawet adoptować takich dzieci – do skorzystania z tego uprawnienia nie jest potrzebna aż tak formalna więź z malcem, wystarczy sam fakt jego wychowywania. I odwrotnie – nawet biologiczny rodzic nie skorzysta z tego uprawnienia, jeśli faktycznie nie wychowuje swoich dzieci, bo np. powierzył je dziadkom. Osoba korzystająca z takiego zwolnienia może wybrać, jak chce je wykorzystać. Do wyboru jest albo 2 dni wolnego albo 16 godzin zwolnienia od pracy. O tym, w jakiej formie korzysta się z tej opcji, pracownik decyduje w pierwszym wniosku o jego udzielenie, złożonym w roku kalendarzowym. W przypadku wybrania opcji godzinowej tylko od pracownika zależy jak te godziny wolnego wykorzysta. W teorii możliwe jest nawet żeby wziął 16 pojedynczych godzin w ciągu roku. Dla Pani najważniejszą informacją jest jednak to, że pracodawca jest związany złożonym przez Panią wnioskiem o udzielenie dni wolnego na opiekę nad dzieckiem. Nie może więc odmówić pracownikowi skorzystania z tej możliwości. Ponieważ nie ma przepisu określającego, jak wcześniej wniosek taki może zostać złożony, uznać należy, że powinna to Pani zrobić jak najwcześniej, dając szefowi szansę na zorganizowanie pracy na czas Pani nieobecności. I jeszcze jedno – prawo do tego zwolnienia nie przechodzi na następny rok. Niewykorzystane w tym roku – po prostu przepadnie.

MS 5/2024, 23 maja 2024