Obóz harcerski w Parku Czechowickim
W Nocy Muzeów 15 maja 2021 roku uczestniczyła grupa instruktorów z Harcerskiego Kręgu Seniorów. Organizatorem była filia Muzeum Harcerstwa Ursus-Włochy z siedzibą w DK „Kolorowa” przy ul. Sosnkowskiego 16 w Ursusie.
W nocy muzeów Filia brała udział po raz szósty. Tym razem z powodu ograniczeń epidemicznych i lokalowych wydarzenie miało nietypowy charakter (trwało od godz. 12.00 do 20.00) i organizatorzy nazwali je „Noc Muzeów w dzień”. A było bardzo atrakcyjnie. W Parku Czechowickim rozbito typowy obóz harcerski, w formie nie zmienianej od lat powojennych. Stanęły dwa namioty wyposażone w prycze, półki i inne charakterystyczne elementy.
Jak opowiadała hm. Hanna Murawska, cała „pionierka”, a więc prycze, półki, stoliki, plecione hamaki, napychany siennik, latryna, kuchnia, maszt, zostały wykonane własnoręcznie przez zespół Filii Muzeum, w skład ktorego wchodzą: hm. Hanna Murawska – kierownik, phm. Andrzej Pokrzywa, hm. Zdzisław Izydorczak, phm. Krzysztof Gedymin Fietkiewicz, phm. Wojciech Świerczewski i samarytanka Maria Paprocka. W pracach brali udział również hm. Kazimierz Sudzicki i phm. Krzysztof Lupa, który przywiózł drewno z własnej działki pod Kozienicami. Atrakcyjną ciekawostką były nawet pięćdziesięcioletnie, wykonane samodzielnie totemy zastępów, które ustawiane były przed ich namiotami.
Można było obejrzeć wystawę ok. 300 zdjęć obozowych z lat 1946–-1949 i 1956–1979, a także wystawę z okazji 100-lecia urodzin Tadeusza Zawadzkiego „Zośki” i poety Kamila Baczyńskiego. W gablotach znajdowały się pamiątkowe plakietki, dokumenty pisane w obozach, rozkazy. Dla wielu odwiedzających była to też niezwykła okazja do rozmowy z druhami, znającymi z autopsji harcerstwo od ponad pół wieku.
Obóz odwiedziło ponad 350 osób, wiele z nich wpisało się do księgi pamiątkowej, a niektórzy robili sobie zdjęcia z gospodarzami. Obóz zwiedziła też piećdziesięcioosobowa grupa wędrująca po dzielnicy trasą murali w ramach Nocy Muzeów, organizowanej przez DK „Portiernia” pod kierunkiem Agnieszki Gorzkowskiej. W otwarciu ekspozycji uczestniczył Wiesław Krzemień, zastępca burmistrza dzielnicy Ursus, któremu przypadł zaszczyt wciągnięcia flagi na maszt jako symbolu gotowości obozu do działania.
Harcmistrz Murawska mówiła mi o nowej sytuacji i o oczekiwaniach na przyszłość: – „Kiedy nasza kolekcja przeistoczyła się w Muzeum, trzeba było wszystko przenieść w system muzealny. Stworzyć rejestry o nowym charakterze, według muzealnych wymogów. Stare dokumenty są przekładane w bezkwasowe papiery, każdy ma swój numer ewidencyjny. Już mamy zdigitalizowanych 4,5 tys. zdjęć z opisem, drugie tyle czeka w kolejce. Jeżeli powstanie tak potrzebna placówka jak Muzeum Ursusa, o którym od dawna się mówi, to mam nadzieję, że i dla nas znajdzie się tam miejsce. Dopóki mamy ten jeden pokój o powierzchni 20m2 i o każdy moment wystawienniczy musimy prosić, to niestety trudno się nam pokazać szerszej rzeszy mieszkańców, a materiałów i eksponatów mamy bardzo dużo. Propozycje na miejsce dla Muzeum przecież były. Miało być w miejscu stołówki przy Urzędzie Dzielnicy. Po stołówce nie ma śladu, jest trawnik. Były też inne obietnice i nic. Nam poprzednia burmistrz obiecywała drugi pokój obok naszego. Minęło parę lat. Pokój jest zajęty na inne cele. Park, w którym obecnie jesteśmy, w 1971 roku został przekazany pod opiekę harcerzom. Mam potwierdzenie przekazania. Myślę, że to oznacza, że nie powinniśmy mieć problemu, np. z rozstawieniem namiotu, tylko powinniśmy przyjść jak do siebie, a jednak napotykamy na trudności…”
Kolekcja Pamiątek Harcerskich powstała w roku 2003 z inicjatywy instruktorów Harcerskiego Kręgu Seniorów afiliowanym przy Hufcu ZHP Ursus-Włochy. Inicjatywa zyskała wsparcie ówczesnego Dyrektora Muzeum Harcerstwa, a dzięki zgodzie Burmistrza Ursusa Krąg i Kolekcja otrzymały dla swoich potrzeb niewielki lokal w siedzibie Domu Kultury „Kolorowa” przy ul. K. Sosnkowskiego w Ursusie. Z biegiem lat zbiory się powiększały i w efekcie starań instruktorów – seniorów powstała specjalna umowa, zawarta w 2017 roku pomiędzy Dyrektorem Muzeum Harcerstwa i Komendantem Hufca ZHP Ursus-Włochy. Umowa ta nadała Kolekcji status Filii Muzeum Harcerstwa, której kierownikiem jest od początku hm. Hanna Murawska. Niestety, do dzisiaj Muzeum gnieździ się w małym pokoju na I piętrze domu kultury.
Jednymi z najcenniejszych eksponatów w zbiorach są dokumenty z roku 1926 i lat późniejszych dotyczące bohatera Hufca, Mieczysława Bema. Kolekcja zdjęć liczy kilka tysięcy fotografii. Najstarsze z nich pochodzą z roku 1914. Najstarszy krzyż harcerski będący w zbiorach Filii jest datowany na rok 1935.
Tekst i zdjęcia Jacek Sulewski
MS 08/2021, 27 maja 2021
