IX Międzynarodowy Festiwal Folkloru Ożarów Mazowiecki!

Przełom lipca i sierpnia to czas, kiedy w Ożarowie Mazowieckim oraz w jego bliższych i dalszych okolicach odbywa się, od lat kilku, spotkanie kultur różnych narodów – Międzynarodowy Festiwal Folkloru. Tegoroczne – było dziewiątym. Nie można napisać – „z rzędu”, gdyż z powodu pandemii w latach 2020–22 festiwal się nie odbył.

Organizator, czyli Dom Kultury „Uśmiech” do tegorocznej edycji zaprosił artystów z Czech (FS Demižón Strážnice), Słowenii (FS Klas Horjul) i Senegalu (Djembe Rhythm Group). Nasz kraj tradycyjnie reprezentował Zespół Ludowy „Ożarowiacy”. Honorowy patronat nad wydarzeniem objął burmistrz Ożarowa Mazowieckiego – Paweł Kanclerz, a w organizację włączyły się także: Gmina Ożarów Mazowiecki, Gmina Stare Babice oraz Dom Kultury Stare Babice.

Festiwal tradycyjnie trwa kilka dni. W tym roku pierwsze występy zaplanowano na środę, 31 lipca, a koncert finałowy na niedzielę, 4 sierpnia. Zaproszeni goście zjechali się we wtorek, 30 lipca, aby mieć czas na wzajemne poznanie się przed występami. Dzień później odbyła się pierwsza odsłona, po raz pierwszy w historii festiwalu na terenie przylegającym do boiska UKS Ołtarzew. Na scenie, postawionej przed dużym namiotem, pojawili się przedstawiciele Czech, Słowenii i Polski. Niestety, nie dotarli wykonawcy z Senegalu. Organizatorzy czekali do końca. Dostawali informacje, że zespół jest w drodze, ma problemy w podróży, opóźnienia. Liczono, że jeśli na inaugurację nie, to może uda im się dotrzeć na koncert finałowy. Tak się niestety nie stało, i tegoroczna impreza była bardziej kameralna niż organizatorzy zamierzali.

Spotkanie kultur różnych narodów

– Bogactwem każdego narodu jest kultura i jego tradycja. Mamy świadomość, jak ważne jest wychowanie młodego pokolenia i przekazywanie wartości, które stanowią o naszej tożsamości narodowej, budowanie wspólnoty opartej na historii i tradycji, właśnie z udziałem młodych ludzi, a także ich rodzin. Należy dążyć, aby tańce i pieśni ludowe stały się pasją dla kolejnych pokoleń – tymi słowami powitała przybyłych na inaugurację Festiwalu prowadząca wydarzenie Małgorzata Wojciechowska – założycielka i kierownik artystyczny Zespołu Ludowego „Ożarowiacy”. Na scenę zaproszono burmistrza – Pawła Kanclerza, dyrektora DK „Uśmiech” – Krzysztofa Jabłońskiego oraz delegacje występujących zespołów. W ich obecności burmistrz dokonał uroczystego otwarcia IX edycji Międzynarodowego Festiwalu Folkloru Ożarów Mazowiecki 2024.

A to, co było […] przekażmy tym, co po nas przyjdą

Rozpocząć mieli „Ożarowiacy”, ale zanim to nastąpiło, Małgorzata Wojciechowska podzieliła się słowami, które dawno temu mocno zapadły jej w pamięć: – Pielęgnujemy dawne przodków obrzędy. To, co weszło w zwyczaj – niech zwyczajem zostanie. A to, co było, cośmy od Ojców zasłyszeli lub sami jeszcze widzieli – przekażmy tym, co po nas przyjdą. Pomni, że gdzie była przeszłość, tam i przyszłość będzie. Ich autorem jest Leon Potocki, a wzięli je sobie mocno do serc i realizują kultywując polską tradycje ludową „Ożarowiacy”. Jak mówi p. Małgorzata: – To wspaniali ludzie, którzy odkryli swoje pasje, spełniają swoje marzenia, bez względu na wiek. Zamiłowanie do polskiego folkloru połączyło ich i zintegrowało. Wspaniałe jest to, że tańczą już w zespole całe rodziny. Wzajemnie się wspierają, wspólnie wyjeżdżają na warsztaty, by podnosić swój poziom taneczno – wokalny, uczestniczą w przeglądach, koncertach, festiwalach krajowych i zagranicznych.

Kilkudniowe Występy

Zagrała kapela ludowa prowadzona przez Waldemara Dąbrowskiego, a grupa „Gęśliki” rozpoczęła występ. To jedna z sześciu grup Zespołu Ludowego „Ożarowiacy”. W ubiegłym roku można ich było oglądać w programie łowickim, w tym roku zaprezentowali pieśni i tańce z regionu Krakowa wschodniego. Po nich tablica z napisem „Polska” nie zniknęła. Ubrana w stroje z okresu Księstwa Warszawskiego grupa „Dorosła” przedstawiła polskie tańce narodowe – poloneza i mazura. W ubiegłym roku prezentowali tańce z regionu Górnego Śląska, a jak usłyszeliśmy ze sceny – przygotowują kolejne.

Następni w kolejności byli goście ze Słowenii – Folklorna Skupina Klas Horjul. Ich korzenie sięgają 1978 r., kiedy to pełna entuzjazmu grupa młodzieży z niewielkiej wioski Horjul postanowiła założyć zespół. W ostatnich latach połączyli się z grupą folklorystyczną Šumnik z pobliskiego miasta Borovnica, by kontynuować i rozwijać swoją tradycję. Na repertuar zespołu składają się tradycyjne tańce z okolic Morza Adriatyckiego i Alp.

Po nich na scenie ponownie pojawili się gospodarze, czyli „Ożarowiacy” reprezentowani przez grupę Młodzieżową. A zanim zaczęli występ, Małgorzata Wojciechowska przedstawiła publiczności krótką historię zespołu, działającego od 2002 r., by kultywować polską kulturę ludową i popularyzować ją poprzez taniec, śpiew, muzykę i obrzędy. Młodzi tancerze przenieśli widzów na południowo-wschodni kraniec Polski – Spisz, którego 1/3 znajduje się na terenie naszego kraju, a 2/3 na Słowacji. To żywiołowa mieszanka wielu kultur: polskiej, słowackiej, węgierskiej, żydowskiej, cygańskiej – uwielbiana przez tancerzy.

Na południu Polska sąsiaduje też z Czechami, skąd przybył ostatni wykonawca tego dnia – Zespół Ludowy Demiźón Straźnice, działający od roku 1990. Liczy ok. 30 tancerzy i 7 muzyków. Wśród instrumentów, na których grali wyróżniały się, ważące 100 kg, cymbały. Na zakończenie Czesi zaprosili publiczność do wspólnej zabawy – był pokaz ruchów na scenie, połączony z nauką języka czeskiego. Członkowie zespołu wmieszali się w publiczność, były wspólne tańce.

To był przedsmak tego, co zaplanowano na sobotę, w tym samym miejscu, czyli w Ołtarzewie – występy zaproszonych artystów, ale w krótszym wymiarze czasowym, za to każdy zespół przygotował zabawę dla publiczności.

Środowe, inauguracyjne dwie godziny występów minęły wyjątkowo szybko.

Czwartek był dla gości dniem wolnym. Występowali w piątek, kiedy to zaprezentowali swoje programy widzom przybyłym do Domu Kultury Stare Babice. W sobotę, tak, jak było wspomniane, wrócili do Ołtarzewa.

Niedziela, 4 sierpnia była dniem finałowym. Zgodnie z tradycją Festiwalu – w ożarowskim Sanktuarium odprawiana jest msza święta, do której oprawę muzyczną przygotowują goście. Nie inaczej było i tym razem – włączyły się wszystkie występujące zespoły.

W ubiegłym roku, z powodu zapowiadanych burz, odwołano paradę ulicami Ożarowa, a koncert finałowy przeniesiono w gościnne progi Hotelu Mazurkas. W tym roku pogoda dopisała, parada się odbyła (trasa pokrywała się z trasą podczas procesji Bożego Ciała), natomiast nie było powrotu na boisko przy ul. Floriana.

Finał Festiwalu ponownie odbył się w Mazurkasie, i tak ma już pozostać.

Na kolejną – X edycję Międzynarodowego Festiwalu Folkloru Ożarów Mazowiecki burmistrz Paweł Kanclerz zaprosił w roku 2026. Czyli – do zobaczenia za dwa lata!

Tekst i zdjęcia Wojciech Grzesik

MS 7/2024, 29 sierpnia 2024