Introwertyk to niekoniecznie samotnik
We współczesnym świecie, który tak bardzo ceni walory towarzyskie i otwartość, introwertycy napotykają wiele trudności. Postrzeganie ich jednak jako osoby nieśmiałe i osamotnione to stereotyp, który silnie zniekształca ich rzeczywisty obraz. Osoby introwertyczne mają wiele właściwych swojej naturze zalet i wymaganie od nich zachowań ekstrawertywnych jest zupełnie niepoprawną tendencją. Co introwertyk ma do zaoferowania światu?
Natura introwertyka
Introwertyk jest zazwyczaj postrzegany jako osoba wycofana, powściągliwa, refleksyjna, spokojna i zrównoważona. W kontaktach z innymi raczej skryta i ostrożna, preferująca mniejsze kręgi znajomych. Woli słuchać niż aktywnie udzielać się w dyskusji. Dla introwertyka ważniejszy jest jego świat wewnętrzny niż ten, który go otacza. Jest skupiony na własnych przemyśleniach, wyobraźni, fantazji. Nie poszukuje mocnych wrażeń, adrenaliny ani ciągłej stymulacji bodźcami. W swoich działaniach jest rozważny, dużo czasu poświęca na analizę zadania, jest skoncentrowany, skupia się raczej na jednym zadaniu niż na kilku naraz. Najbardziej służy mu takie środowisko pracy, w którym panuje cisza, przewidywalność, dobra i jasno określona organizacja.
W opozycji do niego stoi ekstrawertyk, którego naturę określają cechy takie jak: towarzyskość, otwartość, gadatliwość, żywość, beztroska, aktywność, impulsywność czy nawet wybuchowość.
Takie byłoby podręcznikowe ujęcie obu tych typów. Nie należy jednak na nim poprzestawać.
Nie do zmiany
Czy można zmienić swoją naturę? Czy introwertyk może stać się ekstrawertykiem? Niekoniecznie. Introwertyzm to cecha osobowości. Psychologowie twierdzą, że osobowość jest kombinacją temperamentu i inteligencji, a decydują o niej czynniki biologiczne i genetyczne. Ich nie zmienimy.
Naukowcy podkreślają także, że za różnice między introwertyzmem a ekstrawertyzmem odpowiada budowa kory mózgowej. Co ciekawe, można sprawdzić, czy dziecko będzie ekstrawertykiem czy introwertykiem już w wieku… czterech miesięcy. I, wbrew pozorom, introwertyczne dzieci to te, które są… głośniejsze. Przy napotkaniu nieprzyjemnego bodźca, np. głośnej muzyki, zaczynają płakać dużo wcześniej niż ich ekstrawertywni rówieśnicy. Wynika to stąd, że mają one obniżoną tolerancję na bodźce, to znaczy szybciej zaczynają im one przeszkadzać.
Oczywiście można wyuczyć się zachowań ekstrawertywnych. Można zastąpić czytanie książek w samotności chodzeniem na głośne imprezy. Można nawet dobrze się czuć w takim otoczeniu i szczerze to polubić. Jednak środowiskiem najbardziej komfortowym dla introwertyka będzie zawsze to, które jest zgodne z jego osobowością, które odpowiada jego wrodzonym preferencjom.
Źródło energii
Klasyfikacji typów osobowości na ekstrawertyków i introwertyków dokonał jako pierwszy szwajcarski psychiatra i psycholog Carl Gustaw Jung. Jako kryterium przyjął energię psychiczną i jej źródło. Introwertyk to osoba, która czerpie energię z życia wewnętrznego, natomiast ekstrawertyk – ze świata zewnętrznego. Innymi słowy, ekstrawertycy potrzebują ogromnej ilości stymulacji, z kolei introwertycy najlepiej czują się i wykorzystują w pełni swoje możliwości, gdy znajdują się w spokojnych i wyciszonych środowiskach. Nie zawsze, bo te zjawiska nie są absolutne, ale przez większość czasu. Kluczem do zmaksymalizowania naszych talentów jest przebywanie w odpowiednich dla nas warunkach. Warto przy tym podkreślić, że introwertyzm to coś innego niż nieśmiałość. Nieśmiałość to lęk przed oceną społeczną. Natomiast introwertyzm to, tak jak wspomniano, inny sposób reagowania na stymulację społeczną.
Przekrój społeczeństwa
Liczbę introwertyków w społeczeństwie określa się na 30-50 proc. Introwertykiem jest więc przynajmniej co trzecia osoba wokół nas. Nawet jeśli Ty jesteś ekstrawertykiem to Twój przyjaciel, żona, dziecko mogą mieć naturę introwertyczną. Statystyka ta jest na tyle wysoka, że pomysł, żeby jedną trzecią społeczeństwa zmieniać w pożądanych powszechnie ekstrawertyków wydaje się zwyczajnie niewłaściwy. Znacznie lepiej byłoby zrozumieć specyfikę każdego z tych typów i nauczyć się z nimi odpowiednio obchodzić.
Należy przy tym podkreślić, że zarówno introwersja, jak i ekstrawersja tworzą pewne kontinuum. Każdy z nas znajduje się w jakimś jego punkcie. Najwięcej w społeczeństwie jest osób o przeciętnym nasileniu każdej z tych cech. Osób skrajnie introwertycznych czy skrajnie ekstrawertycznych jest zdecydowanie mniej. Nie można zatem zaszufladkować kogoś wyłącznie pod jednym tym pojęciem i oczekiwać zachowań wyłącznych dla danego typu. Niby to wiemy, niby wydaje się to oczywiste, a jednak szufladkujemy w najlepsze.
To nic złego!
Susain Cain, autorka książki „Cicha siła introwertyków” zwraca uwagę, że osobie introwertycznej wytyka się, że jest cicha i zamknięta w sobie, że takie wycofanie jest niewłaściwe i powinna być ona bardziej ekstrawertyczna. „Wszyscy na tym tracą. To uprzedzenie jest głęboko zakorzenione w naszej kulturze.” – podkreśla pisarka, sama będąca równocześnie introwertyczką. Tymczasem introwertyk także może być odważny i pewny siebie.
Niekiedy można spotkać poradniki w stylu, jak sobie radzić z introwertyzmem. Samo to pytanie jest z założenia błędne. Sugeruje, że introwertyzm to coś złego. Tego typu powszechna obecnie narracja sprawia, że introwertycy dokonują wielu wyborów wbrew sobie. Starają się być bardziej ekstrawertywni, bo tego oczekuje od nich społeczeństwo. Spędzają swój wolny czas w zatłoczonych miejscach zamiast w spokojnym i komfortowym dla siebie otoczeniu. Zmuszają się do towarzyskości, mimo że nie mają na nią ochoty. Co więcej, robią to często zupełnie nieświadomie, niejako automatycznie. Przyjmują obcą dla siebie naturę zamiast pielęgnować tę własną. Tymczasem pielęgnacja tej własnej może zaowocować wspaniałymi rezultatami.
Znani introwertycy
Co łączy znanego przedsiębiorcę Warrena Buffeta, reżysera Stevena Spielberga, finansistę Charlesa Schwaba i aktorkę Julię Roberts? Oprócz tego, że każdy z nich odniósł ogromny sukces w swoim fachu, to dodatkowo każdy z nich jest osobą introwertyczną. To dowód na to, że introwertyk może doświadczać spektakularnych osiągnięć, nawet jeśli jego fach wymaga przebywania wśród ludzi.
We wszystkich branżach i na wszystkich stanowiskach można znaleźć introwertyka. Znajdziemy introwertyków w zarządach dużych firm i wśród czołowych mówców. Introwertyk w biznesie nie jest niczym niezwykłym.
Mitem, który przylgnął do introwertyków jest to, że są nietowarzyscy i nie lubią przebywać wśród ludzi. To nieprawda. Oni, tak jak każdy, potrzebują kontaktów z ludźmi – są one jednak inne niż kontakty ekstrawertyków. Przykładowo, introwertycy dłużej się „rozgrzewają”. Zanim wejdą w kontakt i nawiążą relacje, potrzebują trochę więcej czasu. Jeśli już włączą kogoś do swojego grona, to te relacje są bardzo głębokie, długotrwałe, mocno bazujące na lojalności.
Mocne strony
Klasyfikowanie introwertyków jako bardziej „skierowanych do wewnątrz” też należy rozumieć w odpowiedni sposób. Na pewno nie tak, że unikają oni świata. Introwertycy są świetnymi obserwatorami rzeczywistości, która ich otacza. Zwracają uwagę na bardziej subtelne sygnały niż osoby ekstrawertywne. W relacjach międzyludzkich cenią bardziej jakość niż ilość, są więc doskonałymi słuchaczami. Na spotkania w pracy przychodzą przygotowani, są cierpliwi, skupiają się w pełni na danym temacie, komunikują się powoli i dokładnie.
Warto więc oczyścić introwertyzm z pejoratywnych epitetów, jakie do niego przylgnęły. Introwertyk nie jest wycofanym, posępnym, niemiłym i zalęknionym mrukiem. Panująca presja ekstrawertyzmu zdecydowanie mu nie służy i niepotrzebnie poddaje w wątpliwość jego wyjątkową i wartościową naturę. Pamiętajmy o tym, gdy następnym razem nieprzychylnie ocenimy introwertycznego kolegę lub poczujemy, że ktoś narusza nasz własny introwertyczny świat.
Marlena Hess
MS 07 /2021, 13 maja 2021
Bibliografia:
- A. Kozak, Siła introwersji. Wykorzystaj swój potencjał, Sopot 2016.
- S. Cain, Cicha siła introwertyków. Jak dorastać w świecie, który nie przestaje gadać, Warszawa 2021.
